راهكارهاي "گروه بين المللي بحران" براي كنترل بحران بر سر برنامه هسته اي ايران

به گزارش خبرگزاري مهر، گروه بين المللي بحران ICG  در پژوهشي مشروح با طرح استراتژي بالا نوشت: هيچ راه حل ساده اي براي خروج از بحران هسته اي ايران وجود ندارد. ايران كه از موقعيت عراق و افزايش بهاي نفت جسارت پيدا كرده ، بر حق خود براي توسعه چرخه كامل سوخت هسته اي و ادامه برنامه غني سازي اورانيوم پافشاري مي كند.

نويسنده اين تحليل خاطر نشان مي كند: به نظر مي رسد كه تاكنون ديپلماسي اروپا با شكست روبروشده است؛ از يك سو بعيد به نظر مي رسد كه شوراي امنيت سازمان ملل براي اعمال تحريم هاي سخت عليه ايران موافقت كند و از سوي ديگر اقدام نظامي ، هم خطرناك و هم بي تاثير خواهد بود.

گروه بين المللي مديريت بحران دو راهكار را براي يك مصالحه از طريق مذاكره پيشنهاد مي كند؛اولين راهكار"غني سازي صفر" است، يعني توقف كامل برنامه غني سازي از سوي ايران در مقابل پذيرش حق اين كشور براي غني سازي و تهيه تضمين شده آن از منبع ديگري مثل روسيه. البته از آنجايي كه ايران عدم تمايل خود را در اين رابطه اعلام كرده است، آمريكا بايد از مشوقهاي بيشتري استفاده كند. راهكار دوم هم "غني سازي محدود و معلق" است. هر چه جامعه بين المللي و به ويژه غرب، آشكارا حق ايران را نه تنها براي توليد انرژي هسته اي صلح آميز،بلكه حق آن براي غني سازي در جهت مصرف داخلي را بپذيرد ايران نيز توافق خواهد كرد تا به مدت چند سال برنامه غني سازي را به تاخير بيندازد.

در ادامه اين تحليل آمده است كه هر چه تطميعها( مخصوصا از جانب آمريكا) و تهديدهاي خاصي( مخصوصا از جانب اروپا) روي ميز قرار بگيرد – مثل مشوقهاي متوالي مناسب به همراه تحريم هاي سنگين- اين امكان وجود دارد كه روند مذاكرات با موفقيت سپري شود.

به گزارش مهر، گروه بين المللي بحران در بخش مربوط به گزينه " غني سازي صفر" به موارد ذيل اشاره مي كند:

1. ايران، اروپا و روسيه با حمايت آمريكا توافق مي كنند كه ايران غني سازي را متوقف كند و در مقابل ايران تهيه تضمين شده بين المللي اورانيوم ، دسترسي به فن آوري پيشرفته هسته اي ، تضمين هاي امنيتي با حمايت آمريكا و لغو تدريجي تحريم ها با از سرگيري روابط ديپلماتيك طبيعي با آمريكا، را دريافت خواهد كرد.

2. آمريكا در مقابل آن:

 الف) متعهد مي شود كه از زور عليه ايران استفاده نكند.

 ب) در حق ايران در دستيابي به فن آوريها و مواد هسته اي با اهداف غيرنظامي، تحت معاهده ان پي تي مداخله نمي كند.

ج) از مشوقهاي اقتصادي اتحاديه اروپا ، در جاييكه لازم باشد، مخصوصا با حمايت از پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني حمايت مي كند.

د) نقش منطقه اي ايران را به رسميت مي شناسد و در رايزنيها با تهران درمورد بازسازي عراق و آينده سياسي آن مشاركت مي كند.

3. اگر ايران موافقت كند تا گامهايي را در مسائل نگران كننده واشنگتن( مثل حمايت از گروههاي نظامي) بردارد، آمريكا:

 الف) دارايي هاي ايران را در آمريكا از حالت مسدود شده خارج مي كند.

ب) تحريم ها را لغو مي كند. 

ج) روابط ديپلماتيك طبيعي را از سر مي گيرد.

در بخش راهكار " غني سازي محدود و معلق " نيز:

4. اتحاديه اروپا آمادگي خود را در جهت به رسميت شناختن حق ايران به دستيابي چرخه كامل سوخت هسته اي تحت بند 4 ان پي تي، به اطلاع ايران مي رساند، البته اگر ايران همه فعاليتهاي غني سازي خود را به تعويق بيندازد،درخواست پروتكل الحاقي را از سرگيرد و درباره اجراي توانايي غني سازي بر اساس پذيرش جامعه بين المللي مذاكره كند.

5. ايران و اتحاديه اروپا با حمايت از چين و روسيه براي طرح سه مرحله "غني سازي محدود و معلق" با اركان زير توافق مي كنند:

الف) مرحله 1 ( 3-2 سال)

* آژانس بين المللي انرژي اتمي به ارزيابي خود تحت توافق پادمانهاي جامع و پروتكل الحاقي تا زمان رسيدن به اين نتيجه كه فعاليت هسته اي اعلام شده ايران براي اهداف صلح آميز است، ادامه مي دهد.           

* ايران همه فعاليتهاي غني سازي خود را در داخل به تعليق در مي آورد، ساخت و آزمايش همه سانتريفيوژها را متوقف مي كند  به بازرسان آژانس اجازه بازرسي مداوم را مي دهد؛ پروتكل الحاقي را تاييد مي كند و ساخت تاسيسات آب سنگين و فعاليتهاي جداسازي پلوتونيوم را به تعليق در مي آورد. 

* اتحاديه اروپا حق ايران به غني سازي اورانيوم را به رسميت مي شناسد،همكاري در زمينه مسائل تجاري غير  نظامي را آغاز مي كند، سرمايه گذاري در بخش گاز طبيعي ايران را تشويق مي كند و به تهيه كنندگان اروپايي اجازه مي دهد تا در ساخت و تهيه نيروگاههاي هسته اي ايران شركت كند.

ب) مرحله 2 ( 4-3 سال) :

* آژانس به تلاش خود تحت توافق پادمانها و پروتكل الحاقي تا زماني كه به اين نتيجه برسد كه هيچ ماده و فعاليت اعلام نشده اي وجود ندارد، ادامه مي دهد؛

* ايران فعاليتهاي غني سازي خود را با نظارت بالا و در سطح پايين درداخل و حداكثربا چند صد سانتريفيوژ اوليه انجام مي دهد ، و غني سازي آن بيش از5 درصد نخواهد بود،زيرا اين مقدار براي تحقيق و توسعه كافي است؛ اورانيوم غني شده يا در خارج از كشورذخيره مي شود و يا فورا به ميله هاي سوختي تبديل مي شود، و همه سانتريفيوژهاي غيرمصرفي توسط آژانس پلمپ مي شود.

* اتحاديه اروپا همكاري اقتصادي خود را توسعه مي دهد.

مرحله 3 ( به طور نامحدود) :

* آژانس به اين اقدام با توجه به توافق پادمانها و پروتكل الحاقي رجوع مي كند و عادي سازي روابط بين طرفها وجود دارد. 

* تاسيسات چرخه سوخت در مقياس صنعتي ، مخصوصا براي غني سازي  اورانيوم، بر اساس مالكيت مشترك چندجانبه به عهده گرفته مي شود.

* ايران از بازفراوري سوخت مصرف شده و ايجاد ساختار آب سنگين ، به طور نامحدودي ، خودداري مي كند.

6. آمريكا در زمينه توافق ايران با اين پيشنهاد و با توجه به همراهي ايران، بر اجراي مشوقهاي ليست شده در توصيه هاي 2 و 3 كه در بالا به آن اشاره شد ، توافق مي كند.

7. روسيه در زمينه توافق ايران با اين پيشنهاد توافق مي كند كه :

الف) بازگشت سريع همه سوخت مصرفي را كه از طريق روسيه تهيه شده، ازبوشهرو توسط ايران دريافت كند.

ب) در طول مرحله 1، مواد هسته اي را از نيروگاه تبديل اورانيوم اصفهان ذخيره كند.

ج) در طول مرحله 2، اورانيوم غني شده در سطح پايين را از تاسيسات آزمايشي سانتريفيوژ، ذخيره و يا به ميله هاي سوختي تبديل كند.

8. اتحاديه اروپا، روسيه و چين توافق مي كنند كه در صورت مخالفت ايران يا عدم همكاري با اين پيشنهاد، از اقدام شوراي امنيت سازمان ملل و اعمال تحريم هاي شديد عليه ايران حمايت كنند كه شامل :

الف) ممنوعيت بر فروش يا انتقال همه فن آوريهاي هسته اي و موشكي، فناوري دومنظوره و سلاحهاي غير اتمي .

ب) تعيين ضرب الاجلي بر توافقهاي اقتصادي جديد و ممنوعيت بر سرمايه گذاري جديد در صنعت و ساختار نفت و گاز ايران.

ج) اعمال محدوديتهايي بر واردات توليدات نفتي و توليدات غيرنفتي و يا گازي.

د) تحريم زميني، هوايي و دريايي براي جلوگيري از وارد كردن فناوريهاي هسته اي و يا دومنظوره به ايران است.